Lezzet Sineması 2: Vatel

Bir tutam Baharat yazımızın ardından lezzet sinemasına devam ediyoruz ve bu defa biraz daha tarihe dalarak 17. yüz yıl Fransa’sına gidiyoruz. François Vatel, 24 Nisan 1671’de düzenlenen bir ziyafet için hazırladığı yemeği yetiştiremeyince intihar eden ünlü bir Fransız şef.

İsviçreli bir çiftçinin oğlu olarak doğan Vatel’in doğum tarihi de tam olarak bilinmiyor. Uzun yıllar Chantilly şatosu Prensi Condé’nin mutfağını yöneten Vatel günümüze de damgasını vuran pek çok lezzetin baş mimarı. Şatonun adını verdiği “Creme Chantilly” bugün de modern zaman reçetelerinde sıklıkla kullanılan bir lezzet. Bu durum onun pek çok kaynakta şef ten ziyade “mutfak üstadı” olarak tanımlanmasının en büyük sebebi.

O dönemin şatafatı ve ihtişamı göz önünde tutulduğunda iyi şef arayışının tıpkı bugünkü gibi yaygın olduğu kolaylıkla tahmin edilebilir. Daha önce Chantilly’den önce Fourket şatosunda çalışan Vatel, Fourquet’nin 14. Louis tarafından hapse atılması sonucu Prens Condé’nin Şatosu olan Chantilly’ye geçer. Chantilly Şatosunda Vatel büyük bir saygı ile karşılanır. Bir onur sembolü olarak kendisine kılıç taşıma ayrıcalığı tanınır ve toprak tahsis edilir.

1671 Yılının Nisan ayı başında Prens Condé 14. Louis’den bir haber alır. Kral Condé’yi onurlandırmak için kendisi ve beraberindeki 600 civarındaki soylu ile onlara eşilik eden ve sayıları binleri bulan mahiyeti ile üç günlüğüne Chantilly Şatosunu ziyaret etmeyi planlamaktadır. İşte bu büyük ziyarete hazırlanmak için Vatel ve Condé’nin sadece 15 günü vardır.

İşte 2000 yılı yapımı olan, Rolan Joffé tarafından yönetilen, başrollerini Gerard Depardieu, Uma Thurman ve Tim Roth’un paylaştığı Vatel, Chantiliy Şatosunda Karal 14. Louis’nin ağırlanmasının hikayesine dayanıyor.  Kral’ın ziyareti esnasında 3 gün 3 gece sürecek olan şenliklerde hem Kral’ın hem de mahiyetinin durmadan şaşırtılması, iyi vakit geçirmelerinin sağlanması, eğlendirilmesi için Vatel pek çoğu uykusuz geceler geçiriyor. Chantilly Şatosunun Kahyası olarak mutfağın yanında tüm organizasyondan  sorumlu olan Vatel, buzdan heykeller, dev bir tiyatro sahnesi, havaifişek gösterileri, av şölenleri, müzik, fenerler, bol şaşaa, bol abartı ve sürpriz dolu bir şenlik programını da hazırlıyor.

Herşey onun sorumluluğu altında, bir yandan mutfağı, siparişleri, hazırlanan gösterilerin provalarını kontrol ederken, bir yandan da şölen alanını tepeden gören noktalardan dürbünler ve aynalar yardımı ile misafirlerin afiyet durumlarını kontrol ediyor. Kralın mahiyetindeki Anne de Montausier ile Vatel arasındaki aşk ise arka planda işlemeye devam ediyor. Bana sorarsanız, burada diğer filmlerine kıyasla Uma Thurman’ın inanılmaz bir oyunculuk sergilediğini vs. söylemek zor olur. 

Kralın ağırlanması için gerekli tüm siparişler veresiye hesabına yazdırılarak alınırken, çoktan borca batmış olan Prens Condé için de bu ziyaret bir kurtuluş şansı olarak görülüyor. İlk etapta Vatel’e malzeme vermekten kaçınan esnaf bunun daha önceki biriken alacaklarını kurtarabilmek için tek şans olduğunu anlayınca Vatel’e her istediğini veriyorlar. Bu durum Vatel’in sayısı binleri bulan misafirleri doyurabilmek için verdiği balık siparişi yerine bir sepet balık gelinceye kadar işler fena gitmiyor. İşte bu kötü haber, bizi kötü sona sürükleyen temel sebep oluyor.

Film gerçekten de tam bir görsel şölen. Her izleyen beğenir demiyorum ancak ekranda tarih, yemek,  kostüm görmek isteyenleri tatmin edeceğine inanıyorum.

Son olarak lezzet sineması yazıları devam edecek. Hatta bunu bir seri haline getirmeyi de düşünüyorum. Eğer sizlerin de bidiği filmler var ise ve benimle paylaşırsanız çok sevinirim.